Cultuureducatie met een beperking? no 2: Iets meer op de oren.

24 mei 2013

Op mijn zoektocht naar het antwoord op de vraag of cultuureducatie voor het speciaal onderwijs anders is voor kinderen met een beperking, ontmoet ik muziekdocent Eric Schulp. Zijn lokaal staat vol met muziekstandaards, piano’s en een keyboard. Eric heeft al twintig jaar ervaring. Hij stimuleert muziek voor jeugd met een beperking. Licht als een atleet stapt de dertienjarige Timo de ruimte binnen. Timo heeft een visuele beperking. Zonder plichtplegingen zet hij zich achter de piano. Eric klimt op een kruk achter het keyboard en begint te spelen. Kan het iets sneller? Swingender? Naarmate de les vordert brengt Timo meer gevoel in zijn muziek. Het half uur vliegt om en wordt afgesloten met een potpourri van zijn lievelingsmuziek.

Eric vertelt mij na afloop dat zijn opzet eigenlijk hetzelfde is voor alle leerlingen. Vanaf het begin bekijkt hij per kind wat de mogelijkheden zijn. Hoe zit het met de oren? Kan iemand een liedje naspelen of wat improviseren? In het begin werkt Eric daarom graag auditief. Vroeger, zo vertelt hij, zag hij het belang van veiligheid over het hoofd. Pas als de omgeving veilig en vertrouwd is, kan het beginnen.

Als ik vraag in hoeverre hij rekening houdt met de beperkingen van de leerlingen, haalt Eric herinneringen op aan zijn voorganger die met kleuren werkte op een toetsenbord. Eric zette dit voort tot hij zich realiseerde dat de les meer op typen leek dan op muziek maken. Het is de taak van de docent om kinderen muziek te laten beleven, vindt Eric. Daarom vroeg hij aan een van zijn leerlingen: ‘Waar luister jij thuis graag naar?’ ‘Marco Borsato’, was het antwoord. De volgende les had de leerling ‘Dromen zijn bedrog’ in kleuren opgeschreven, zodat ze het meteen konden spelen. ‘Die jongen ging stralen’, vertelt Eric: ’Het gaat om het magische van muziek. Het gaat erom dat mensen zoals Timo daarmee op een hoger plan komen, dan lijkt het of hun beperking helemaal wegvalt.’

Voor Timo met zijn visuele beperking lijkt het muziekonderwijs niet af te wijken van de lessen van alle andere leerlingen. Misschien iets meer op de oren en minder van de noten op papier. Ik ben benieuwd hoe Timo’s ouders hier tegenover staan en maak snel een afspraak.