NRC-correspondent spreekt Palomo over ham

3 augustus 2010

Uit het niets wandelde een Hollands uitziende man ogenschijnlijk 
ongehinderd door de ondraaglijke Andalusische middaghitte resoluut af op de ingang van het kleine restaurant en bestelde een biertje bij Jean aan de bar. Wij hadden op deze donderdagmiddag juist besloten weer eens op het terrasje bij 
onze Franse buren Jean en Maite de siesta door te brengen en zaten te wachten op de paella. Op theatrale wijze kwam Maite even later melden dat 
deze onbekende man net als wij uit Rotterdam afkomstig zou zijn. De man ongetwijfeld eveneens al door Maite gesouffleerd dronk eerst 
rustig zijn biertje leeg, noteerde opmerkingen van Jean in een boekje en 
stapte op ons af. Zo maakten wij kennis met Merijn de Waal, de correspondent 
Spanje van het NRC-Handelsblad, de krant die volgens sommigen in Belgisch Russische handen is gevallen. Hij wilde een artikel over de wereld beroemde ham uit Jabugo schrijven, omdat er geruchten waren dat er met de kwaliteit van de ham zou worden geknoeid en zo was het hem al opgevallen op de 
wandeling van twee kilometer door de Sierra van zijn hotel in Galaroza naar Jabugo dat er geen varkens te bekennen waren. Wij boden hem aan om met onze 
uiterst spraakzame buurman Palomo (hier op de foto) te praten, die alles van ham uit deze regio af weet, in de hamindustrie werkt, een elftal varkens op zijn land dagelijks toespreekt en ieder jaar in december met Matanza 
het slachten van een varken tot een feest maakt. Dat aanbod sloeg Merijn niet af en zo trokken we twee dagen op. Van de finca van Paloma naar een hamfabriek en als tegenwicht naar een ecologische boerderij, waarbij Merijn mij als chauffeur introduceerde, wat de verhoudingen wel goed weergaf. Tegelijkertijd is mijn kennis over varkens en ham enorm gegroeid. De varkens komen inderdaad niet meer alleen uit deze 
omgeving, maar vooral ook uit Extramadura, Salamanca en Portugal. Wat 
op zich niet erg is als de voeding met eikels en de groei van de beesten 
maar goed wordt begeleid. Onontbeerlijk voor de beslissende geur, kleur en smaak van de ham is de wilde wind van Jabugo. Hoe goed de kwaliteitscontrole in de fabrieken hier is, daar lopen de meningen over uiteen. Een varken in de natuur vraagt om een leefomgeving van bijna anderhalve 
hectare om zich op natuurlijke wijze met eikels te voeden. Iedereen die de omvang van de Sierra kent, kan hoofdrekenend nagaan dat het aantal hammen 
gedeeld door twee niet op het aantal hectares van de Sierra de Aracena en de 
Picos de Aroche aansluit. Na een wandeling vrijdagavond op het feestterrein van Jabugo besloten 
we nog even rond twaalven bij Paloma langs te gaan. De familie daar was ondanks het nachtelijk uur buitengewoon fris. Na een uurtje 
kletsen over voetbal en varkens vonden Patty en ik het wel genoeg; we 
konden de slaap niet langer uit onze ogen wrijven en reden naar 
beneden naar huis. Merijn gaf aan dat hij toch zeker even midden in de nacht op het hoogte punt van het feest langs de muziek wilde 
lopen, maar de volgende dag wist Paloma te melden dat ook Merijn op de bank in de eet kamer dommelend in slaap was gevallen en toch maar had 
besloten snel zijn bed op te zoeken in zijn hotel in het naburige 
dorpje. Wij zijn natuurlijk nieuwsgierig naar de conclusies 
die Merijn heeft getrokken en kijken terug op twee verrassende aangename dagen. ( Op vrijdag 6 augustus stond het artikel van Merijn in het NRC)