NRC-correspondent spreekt Palomo over ham
3 augustus 2010
Uit het niets wandelde een Hollands uitziende man ogenschijnlijk
ongehinderd door de ondraaglijke Andalusische middaghitte resoluut af op de ingang van het kleine restaurant en bestelde een biertje bij Jean aan de bar. Wij hadden op deze donderdagmiddag juist besloten weer eens op het terrasje bij
onze Franse buren Jean en Maite de siesta door te brengen en zaten te wachten op de paella. Op theatrale wijze kwam Maite even later melden dat
deze onbekende man net als wij uit Rotterdam afkomstig zou zijn. De man ongetwijfeld eveneens al door Maite gesouffleerd dronk eerst
rustig zijn biertje leeg, noteerde opmerkingen van Jean in een boekje en
stapte op ons af. Zo maakten wij kennis met Merijn de Waal, de correspondent
Spanje van het NRC-Handelsblad, de krant die volgens sommigen in Belgisch Russische handen is gevallen. Hij wilde een artikel over de wereld beroemde ham uit Jabugo schrijven, omdat er geruchten waren dat er met de kwaliteit van de ham zou worden geknoeid en zo was het hem al opgevallen op de
wandeling van twee kilometer door de Sierra van zijn hotel in Galaroza naar Jabugo dat er geen varkens te bekennen waren. Wij boden hem aan om met onze
uiterst spraakzame buurman Palomo (hier op de foto) te praten, die alles van ham uit deze regio af weet, in de hamindustrie werkt, een elftal varkens op zijn land dagelijks toespreekt en ieder jaar in december met Matanza
het slachten van een varken tot een feest maakt. Dat aanbod sloeg Merijn niet af en zo trokken we twee dagen op. Van de finca van Paloma naar een hamfabriek en als tegenwicht naar een ecologische boerderij, waarbij Merijn mij als chauffeur introduceerde, wat de verhoudingen wel goed weergaf. Tegelijkertijd is mijn kennis over varkens en ham enorm gegroeid. De varkens komen inderdaad niet meer alleen uit deze
omgeving, maar vooral ook uit Extramadura, Salamanca en Portugal. Wat
op zich niet erg is als de voeding met eikels en de groei van de beesten
maar goed wordt begeleid. Onontbeerlijk voor de beslissende geur, kleur en smaak van de ham is de wilde wind van Jabugo. Hoe goed de kwaliteitscontrole in de fabrieken hier is, daar lopen de meningen over uiteen. Een varken in de natuur vraagt om een leefomgeving van bijna anderhalve
hectare om zich op natuurlijke wijze met eikels te voeden. Iedereen die de omvang van de Sierra kent, kan hoofdrekenend nagaan dat het aantal hammen
gedeeld door twee niet op het aantal hectares van de Sierra de Aracena en de
Picos de Aroche aansluit. Na een wandeling vrijdagavond op het feestterrein van Jabugo besloten
we nog even rond twaalven bij Paloma langs te gaan. De familie daar was ondanks het nachtelijk uur buitengewoon fris. Na een uurtje
kletsen over voetbal en varkens vonden Patty en ik het wel genoeg; we
konden de slaap niet langer uit onze ogen wrijven en reden naar
beneden naar huis. Merijn gaf aan dat hij toch zeker even midden in de nacht op het hoogte punt van het feest langs de muziek wilde
lopen, maar de volgende dag wist Paloma te melden dat ook Merijn op de bank in de eet kamer dommelend in slaap was gevallen en toch maar had
besloten snel zijn bed op te zoeken in zijn hotel in het naburige
dorpje. Wij zijn natuurlijk nieuwsgierig naar de conclusies
die Merijn heeft getrokken en kijken terug op twee verrassende aangename dagen. ( Op vrijdag 6 augustus stond het artikel van Merijn in het NRC)