Met acht miljoen de barricaden op!
29 augustus 2010
Column voor KAAPKUNST(vaktijdschrift over actieve kunstbeoefening)nr 9-augustus 2010
Kunst mag dan nutteloos zijn, zoals het Manifest van Terschelling stelt in de woorden van Ramsey Nasr, Dichter des Vaderlands, hij zegt ook dat kunst noodzakelijk is. Inderdaad, kunst is van ieders leven en hoort thuis in iedere cultuur. We vertellen elkaar verhalen, schrijven poëzie, doen aan muziek, dans, theater… Acht miljoen amateurkunstenaars telt ons land, zo lees ik in ‘Amateurkunst – de feiten’. Aan deze nutteloze noodzaak doet meer dan de helft van de Nederlandse bevolking actief mee. En niet zomaar, nee, zij besteden daar wekelijks ongeveer drie uur tijd aan, zo heeft het Sociaal Cultureel Planbureau berekend. Andries van den Broek e.a. verkenden in Alphen aan den Rijn vele informele groepen van amateurkunstenaars en laten een rijkdom aan kleinschalige verbanden zien die intensief en duurzaam zijn. De verwachting is dat het aantal amateurkunstenaars eerder zal toenemen dan afnemen. Acht miljoen! Dat is zes en een half miljoen mensen meer dan het aantal stemmen waar Wilders steeds over opschept. En ook die Wildersstemmers zijn amateurkunstenaars. Denk maar niet dat de stekkers er alleen door kunsthatende PVV-politici uitgetrokken worden. De wegen van de politiek zijn ondoorgrondelijk. Landelijk kan een partij pleiten voor cultuureducatie, amateurkunst, kunst en cultuur in het onderwijs, terwijl de provinciale gedeputeerde of de lokale wethouder van diezelfde kunstminnende partij er korte metten mee maakt. De amateursector en de cultuureducatie kunnen niet blindelings vertrouwen op hun politieke helden. Wie om kunst geeft moet de barricaden op. Mobiliseer die acht miljoen amateurkunstenaars. Laat zien dat de regionale instellingen, centra voor de kunsten en amateurkunstverenigingen een achterban hebben. Roep deze kunstliefhebbers op om woedende mail te sturen naar raadsleden, zet huilende cursisten op het bordes van het stadhuis, richt de camera’s op protesterende schooldirecteuren in de raadscommissie, plaats boze amateuracteurs op de publieke tribune van de gemeenteraad. Oorlog aan de kunsteducatiebarbaren die de stekkers eruit trekken! En die achterban gaat heus wel mee. Want waar kunnen al die scholieren die kunst in hun lesweek hebben terecht, of de amateurs die individueel thuis gedichten schrijven of schilderen, of de leesclub, het jeugdcircus, de skater of breakers of de leden van de brassband. Ten strijde, maar hoe herkennen we de vijand in eigen gelederen. Simpel, aan hun vooroordelen. Hier is de top acht:
1. Werken in de wijk, op brede scholen en community arts is welzijnswerk.
2. Individuele muzieklessen zijn de enige vorm van talentontwikkeling;
3. Hiphop is een overwaaiende hype;
4. Kunstdocenten met allochtone achtergrond bestaan niet;
5. Onze doelgroep heeft niks met hyves, facebook of YouTube;
6. De docent bepaalt het programma, niet de klant;
7. De brochure is onze communicatie;
8. Voor ons financiële tekort houden we de hand op bij de gemeente;
Ondervraag de driehoek raad van toezicht, directeur en de medewerkers (docenten). Kijk in hoeverre hun blik is gekleurd door deze mythen en of ze nog wel oog hebben voor de achterban. Als ze zich daarvan hebben losgezongen en hun voorbestaan ontlenen aan louter kunst in plaats van aan de gemeenschap dan is de strijd bij voorbaat verloren. Gooi dan de handdoek maar in de ring. Want kunst omwille van de kunst is de dood in de pot voor kunsteducatie. Maar leden van de raad van toezicht die als ambassadeur makkelijk binnenlopen bij politieke bestuurders, directeuren die sturen op innovatie en verbindingen aangaan met de omgeving, docenten die zich voortdurend verbreden afhankelijk van de vragen uit de gemeenschap, die zijn in staat om acht miljoen Nederlanders te mobiliseren. Daar winnen we de strijd mee. Vooruit, de barricaden op!
Kunst mag dan nutteloos zijn, zoals het Manifest van Terschelling stelt in de woorden van Ramsey Nasr, Dichter des Vaderlands, hij zegt ook dat kunst noodzakelijk is. Inderdaad, kunst is van ieders leven en hoort thuis in iedere cultuur. We vertellen elkaar verhalen, schrijven poëzie, doen aan muziek, dans, theater… Acht miljoen amateurkunstenaars telt ons land, zo lees ik in ‘Amateurkunst – de feiten’. Aan deze nutteloze noodzaak doet meer dan de helft van de Nederlandse bevolking actief mee. En niet zomaar, nee, zij besteden daar wekelijks ongeveer drie uur tijd aan, zo heeft het Sociaal Cultureel Planbureau berekend. Andries van den Broek e.a. verkenden in Alphen aan den Rijn vele informele groepen van amateurkunstenaars en laten een rijkdom aan kleinschalige verbanden zien die intensief en duurzaam zijn. De verwachting is dat het aantal amateurkunstenaars eerder zal toenemen dan afnemen. Acht miljoen! Dat is zes en een half miljoen mensen meer dan het aantal stemmen waar Wilders steeds over opschept. En ook die Wildersstemmers zijn amateurkunstenaars. Denk maar niet dat de stekkers er alleen door kunsthatende PVV-politici uitgetrokken worden. De wegen van de politiek zijn ondoorgrondelijk. Landelijk kan een partij pleiten voor cultuureducatie, amateurkunst, kunst en cultuur in het onderwijs, terwijl de provinciale gedeputeerde of de lokale wethouder van diezelfde kunstminnende partij er korte metten mee maakt. De amateursector en de cultuureducatie kunnen niet blindelings vertrouwen op hun politieke helden. Wie om kunst geeft moet de barricaden op. Mobiliseer die acht miljoen amateurkunstenaars. Laat zien dat de regionale instellingen, centra voor de kunsten en amateurkunstverenigingen een achterban hebben. Roep deze kunstliefhebbers op om woedende mail te sturen naar raadsleden, zet huilende cursisten op het bordes van het stadhuis, richt de camera’s op protesterende schooldirecteuren in de raadscommissie, plaats boze amateuracteurs op de publieke tribune van de gemeenteraad. Oorlog aan de kunsteducatiebarbaren die de stekkers eruit trekken! En die achterban gaat heus wel mee. Want waar kunnen al die scholieren die kunst in hun lesweek hebben terecht, of de amateurs die individueel thuis gedichten schrijven of schilderen, of de leesclub, het jeugdcircus, de skater of breakers of de leden van de brassband. Ten strijde, maar hoe herkennen we de vijand in eigen gelederen. Simpel, aan hun vooroordelen. Hier is de top acht:
1. Werken in de wijk, op brede scholen en community arts is welzijnswerk.
2. Individuele muzieklessen zijn de enige vorm van talentontwikkeling;
3. Hiphop is een overwaaiende hype;
4. Kunstdocenten met allochtone achtergrond bestaan niet;
5. Onze doelgroep heeft niks met hyves, facebook of YouTube;
6. De docent bepaalt het programma, niet de klant;
7. De brochure is onze communicatie;
8. Voor ons financiële tekort houden we de hand op bij de gemeente;
Ondervraag de driehoek raad van toezicht, directeur en de medewerkers (docenten). Kijk in hoeverre hun blik is gekleurd door deze mythen en of ze nog wel oog hebben voor de achterban. Als ze zich daarvan hebben losgezongen en hun voorbestaan ontlenen aan louter kunst in plaats van aan de gemeenschap dan is de strijd bij voorbaat verloren. Gooi dan de handdoek maar in de ring. Want kunst omwille van de kunst is de dood in de pot voor kunsteducatie. Maar leden van de raad van toezicht die als ambassadeur makkelijk binnenlopen bij politieke bestuurders, directeuren die sturen op innovatie en verbindingen aangaan met de omgeving, docenten die zich voortdurend verbreden afhankelijk van de vragen uit de gemeenschap, die zijn in staat om acht miljoen Nederlanders te mobiliseren. Daar winnen we de strijd mee. Vooruit, de barricaden op!